naredni text i slike su preuzeti sa
http://www.hsudruga.hr/Microbiology/mikrogalerija.htm
nadam se da se neće ljutiti;)
znači nije nikakav prevod s neglesko ja sam samo copy paste
inače radi se uopšte o ovim bacilima,pa ćemo dalje tražiti sve vezano za kuniće
Streptococcus
- rod streptococcus pripada porodici Streptococceae.
Gram pozitivni koki tj. okrugle bakterije koje se povezuju u parove ili lance. Ne stvaraju spore. Mogu imati kapsulu. Nekima je habitat sluznica ljudi ili životinja. Dosta su rasprostranjene u prirodi. Veličina im se kreće od 0,8 - 1,0 μm. Streptokoki su uglavnom fakultatitivno anaerobine bakterije. No neki od njih imaju i svojstvo da bolje rastu u mediju s povišenim CO2.
Prema Brownovim (1919 g.) istraživanjima hemolize krvnih zrnaca streptokoki se dijele u 3 grupe.
ά (alfa hemolitički)zelena boja oko kolonija. Neki eritrociti lizirani nepotpuna hemoliza
β (beta hemolitički) prozirna zona oko kolonija u kojoj nema eritrocita - potpuna hemoliza
γ (gama hemolitički)kolonije ne stvaraju vidljive promjene na krvnom agaru
alfahemolitički streptokok na krvnom agaru
betahemolitički streptokok na krvnom agaru
Najznačajniji predstavnik streptokoka je je S. pyogenes, a on je ujedno i najznačajniji uzročnik šarlaha i akutnog tonzilofaringitisa u djece, a može prouzročiti i reumatsku groznicu i glomerulonefritis akutnog tipa. S. pyogenes ima kapsulu građenu od hijaluronske kiseline, ne posjeduje spore a niti flagele. Streptokoki općenito dobro rastu na obogaćenim tekućima podlogama i krutim podlogama s dodatkom krvi. Za 24 sata inkubacije na temperaturi od 37°C porastu pravilne, sjajne i glatke kolonije veličine do 1 mm. S. pyogenes dolazi do energije na način da fermentira ugljikohidrate do mliječne kiseline, a upravo ih ta kiselina i ubija.
S. pyogenes posjeduje čitav niz enzima, egzotoksina i hemolizina:
Streptolizin S - citotoksičan za leukocite, trombocite i makrofage, te stanice miokarda (srčanog mišića). Nije antigeničan
Streptolizin O - također je citotoksičan za leukocite, trombocite i makrofage.
Streptokinaza - lizira fibrinske naslage aktiviranjem serumskog plazminogena, a upravo to omogućuje širenje streptokokne infekcije.
Streptokokni pirogeni egzotoksin - izaziva osip kod šarlaha, odgovoran je za sindrom toksičnog šoka, povisuje tjelesnu temperaturu, a djeluje i kao superantigen.
Hijaluronidaza - izaziva stvaranje protutijela. Razara sastavni dio međustanične supstance - hijaluronsku kiselinu, zbog toga se naziva i probojnim faktorom, jer je činitelj širenje streptokoka kroz tkiva.
Klinička slika: piogeni streptokoki (S. pyogenes) može uzrokovati:
a.) GNOJNE INFEKCIJE - streptokokna angina ili upala ždrijela (akutni tonzilofaringitis. Inkubacija je kratka 4 - 5 dana, a nakon nje javlja se oteklina (edem) i crvenilo s gnojnim sadržajem na području tonzila. Povišena temperatura (39°C). Liječenje je Penicilinom V per os, ili penicilinom G intramuskularno i to u razdoblju od 10 dana. Ukoliko postoji preosjetljivost na Penicilin tada se preporučuju cefalosporini ili azalidi. - površna i gnojna infekcija kože, lokalizirana - Impetigo. manifestira se u obliku mjehura, iza kojih ostaju ranice. Posebno je lako prenosiva u lošim higijenskim uvjetima. Inkubacija je 10 dana. - Erizipel - lokalnakožna bolest s popjavom glavobolje, povišene temperature, tresavice. Zahvaćeno područje kože je bolno, naotečeno, toplo i crveno.
b.) TOKSIČNA OBOLJENJA - šarlah javlja se u dječjoj dobi (od 4. godine starosti na dalje). Može se javiti iza ili u toku angine, ubraja se u osipne bolesti. Osip se javlja najprije u gornjim dijelovima trupa kao crveni mrljasti osip na koži, zatim se širi po čitavom tijelu. Sindrom toksičnog šoka - akutna infekcija streptokoka sa simptomima šoka i zatajenjem funkcije mnogih organa. Smrtnost do 30 %.
c.) osim njih, pojavljuju se još i Akutni glomerulonefritis i Akutna Reumatska groznica, koji se ubrajaju u negnojne postinfekcijske manifestacije tzv. sterilne sekvele. Akutna reumatska groznica je najopasnija infekcije piogenim streptokokima jer oštećuje srce, zglobove i mozak.
Streptococcus viridans - (lat. viridans - zelen) u ovu skupinu streptokoka ubrajaju se vrste s nepotpunom ili alfa hemolizom na krvnom agaru. Oko kolonija se javlja uska sivo zelena zona alfa hemolize. Osim na eritrocite djeluju i na hemoglobin. S. pneumoniae je primarno patogen a ostali viridans streptokoki nisu. Viridans streptokoki su najčešći uzročnici endokarditisa (do 85 %). A uzrokuju i bakterijemiju, gnojne apscese mozga, abdomena i lokalno u gingivi. S još nekim drugim bakterijama čine sastavni dio flore zubnog plaka, pa dovode do karijesa. Slika prikazuje S. pneumoniae.
Strptococcus pneumoniae - ά (alfa) hemolitički streptokoki izduljenog oblika, imaju usko zonu alfa hemolize, najčešće diplokoki u kratkim lančićima (4-6). U aneerobnim uvjetima pokazuje beta hemolizu. Izaziva pneumonije, otitise, meningitise, sinusitise, sepsu, gnojnu upalu uha. Najčešći uzročnik upale pluća, 8 80 % slučajeva. Materijal za dijagnostiku je bris nazofarniksa, timpanocentoza ili bris uha, iskašljaj, likvor, hemokultura. Kultura raste na krvnom agaru uz prisutnost (CO2). Kolonije su sjajne, prozirne i plosnate, mogu biti i sluzave. Postoji oko 80 serotipova koji se mogu dokazati metodom precipitacije ili aglutinacije.
S. pneumoniae je vrlo osjetljiva bakterija. Pri temperaturi od 60°C ugiba nakon 30 min. Svi dezinficijensi je ubijaju, osjetljiva je i na sunčeve zrake, soli žive i srebra također ju uništavao kao i površinski aktivne tvari.
Pneumonija: bolest počinje naglo s visokom temperaturom i do 40°C, tresavicom i jaki kašalj uz probadajuću bol u prsima. U iskašljaju se može naći gnoj i gusta sluz uz krv. Otežano i bolno disanje, zbog upale pleure. Terapija penicilinom. U Hrvatskoj godišnje oboli između 55 000 - 65 000 ljudi od upale pluća, a od toga bolničko liječenje zahtjeva 8 000 - 12 000 ljudi.
Laboratorijska dijagnostika - kao najčešći uzorak uzima se sputom ili iskašljaj pacijenta. Kod upale srednjeg uha uzorak je aspirat sinusa ili punktat uha. Uzorci se uzimaju iz primarno sterilnih mjesta. Preparati se boje metilenskim modrilom i po Gramu.
Materijali se zasijavaju na obogaćenim podlogama s krvi, kako bi se mogla dokazati alfa hemoliza. Inkubacija traje 24 sata na 37°C, u atmosferi sa ili bez CO2. Kolonije su prozirne, sitne i plosnate, ili prozirne i vlažne, veće i sluzave, ukoliko imaju jako značajno razvijenu kapsularnu supstancu.
Identifikacija pneumokoka se najčešće provodi optihinskim testom na slijedeći naćin: Otopinom optihina (1:4000) impregnira se disk filter papira i postavi na tek zasijane kolonije, kao za antibiogram. Zona ihibicije javlja se kod prve veličine diska jadnaka ili veća od 14 mm, a kod drugog promjera diska jednaka ili veća od 16 mm.
Detekcija kapsularnog antigena provodi se koagulacijom, brzim lateks aglutinacijskim testom, imunoelektroforezom i EIA.
[colour=red]Lela: [/colour]
Još malo o streptokokima....preuzeto od prof. Jasne Hrenović
lat. Streptococcus
Bakterije roda Streptococcus su loptastog oblika, promjera 0,5-2,0 mm. U preparatu iz kulture poredani su u obliku kratkih ili dugih lanaca. To su Gram-pozitivne bakterije. Flagele nemaju pa su nepokretni. Ne formiraju spore. Fakultativni su anaerobi. Mogu ili ne moraju imati kapsule, ovisno o supstratu iz kog su izolirane. Za razmnožavanje zahtijevaju bogate podloge kao što je krvni agar. Optimalna temperatura uzgoja je 37°C.
Streptokoki se na osnovu hemolize na krvnim agaru dijele na: beta-hemolitičke (stvaraju oko kolonija jasnu prozirnu zonu hemolize), alfa-hemolitičke (stvaraju oko kolonija zelenu do zelenosmeđu zonu hemolize) i gama-streptokoke (ne stvaraju hemolizu oko kolonija). R. Lancefield je 1933. napravila podjelu beta-hemolitičkih streptokoka u serološke grupe koje je označila velikim slovima od A do H (s iznimkom slova E) te od K do V. Streptokoki grupe A, B, D i G su najčešće uzročnici bolesti čovjeka. Ova se podjela u grupe temelji na ekstrahiranim specifičnim ugljikohidratima, tzv. C-supstancama. Kasnije su te supstance nađene i kod alfa-hemolitičkih i kod nehemolitičkih streptokoka. Dakle, svi streptokoki pojedine Lancefieldove grupe posjeduju grupno-specifični polisaharid koji reagira s Lancefieldovim grupnim antiserumom, dok neki streptokoki ne posjeduju ove supstance.
Streptococcus gr. A
Najvažnija vrsta streptokoka Lancefieldove grupe A je Streptococcus pyogenes. Optimalno raste na krvnom agaru s konjskom ili kunićevom krvi, gdje oko kolonija stvara zonu beta-hemolize.
S. pyogenes izaziva različita oboljenja, a može biti jedini uzročnik oboljenja ili sudjelovati u miješanim infekcijama. Uzrokuje 3 grupe oboljenja:
infekcije u kojima prevladava invazivni učinak streptokoka u koje spadaju streptokokne angine, infekcije paranazalnih sinusa, kožne infekcije kao što su crveni vjetar, impetigo kod djece, celulitis.
infekcije u kojima prevladava toksički učinak streptokoka u koje spada šarlah (scarlatina) uzrokovan eritrogenim toksinom.
infekcije u kojima prevladava alergijski (autoimuni) učinak streptokoka, a koje su zapravo poststreptokokna oboljenja. Nakon opetovanje streptokokne angine može se razviti reumatska groznica ili akutni glomerulonefritis. U ove bolesti se ubrajaju chorea minor (lezija na centralnom nervnom sistemu) i erithema nodosum (crveni mekani čvorići na ekstremitetima).
Streptococcus gr. B
Najvažnija vrsta streptokoka Lancefieldove grupe B je S. agalactiae. Izaziva mastitis krava, a u čovjeka neonatalnu septikemiju i meningitis. Na krvnom agaru stvara beta-hemolizu.
Streptococcus gr. D
U grupu streptokoka Lancefieldove grupe D spadaju fekalni streptokoki ili enterokoki. Na krvnom agaru ne stvaraju zone hemolize, te ih nazivamo i nehemolitički streptokoki ili gama-streptokoki. Nalaze se u crijevima pa stoga i u fekalijama čovjeka i toplokrvnih životinja pa se koriste kao indikatori fekalne kontaminacije vode i namirnica. Fekalni streptokoki se uzgajaju na visoko selektivnoj podlozi Slanetz-Bartley na 35°C/48 h. Najvažniji predstavnik je S. faeclais, koji može uzrokovati piogene (gnojne) infekcije, bakterijski endokarditis i infekcije urinarnog trakta.
Neki Streptococcus Lancefieldove grupe D stvaraju alfa- ili beta-hemolizu na krvnom agaru. Uzrokuju baterijski endokarditis (S. bovis), infekcije urinarnog trakta i alimentarne tokskoinfekcije (S. faecium).
Streptococcus gr. F
Streptokoke Lancefieldove grupe F čine članovi grupe S. milleri. Uzrokuju bakteremije i dentalne apcese. Nedavno je u grupu ubrojen S. sinensis, alfa-hemolitički streptokok, uzročnik endokarditisa.
Streptococcus gr. G
Streptokoki Lancefieldove grupe G su heterogena grupa u kojoj zasad nisu definirane vrste. Čine normalnu floru nazofarinksa, kože i gastrointestinalnog trakta. U ždrijelu se nalaze kao dva tipa kolonija koje mogu biti patogene u slučajevima smanjenog imuniteta:
velike kolonije - mogu uzrokovati endokarditis, septikemiju, tonzilitis i kožne infekcije, te male kolonije - koje se rjeđe nalaze i manje su patogene, a mogu uzrokovati abdominalne apcese.
Streptococcus pneumoniae
S. pneumoniae (pneumokok) se u mikroskopskim preparatima najčešće nalazi u parovima obavijenim kapsulom, a rjeđe u lancima. Za razmnožavanje zahtijeva niz aminokiselina i vitamina. Zbog toga se može kultivirati samo na bogatim podlogama kao što su krvni i serumski agar. Na krvnom agaru stvara sitne, glatke, sjajne, okrugle kolonije s alfa-hemolizom (u anaerobnim uvjetima se stvara beta-hemoliza). Značajna biokemijska osobina većine sojeva je fermentacija inulina.
Pneumokoki izazivaju patološke promjene sposobnošću razmnožavanja u tkivima, gdje su kapsulom zaštićeni od fagocitoze. S. pneumoniae primarno izaziva infekcije respiratornog trakta, najčešće lobarnu pneumoniju a rjeđe bronhopneumoniju. Mogu uzrokovati infekcije paranazalnih sinusa, srednjeg uha, peritonitis, meningitis i artritis. Pneumokoknim pneumonijama često prethodi septikemija, a kasnije se često javljaju komplikacije kao što su perikarditis, endokarditis, meningitis, artritis. Često je kliconoštvo virulentnih pneumokoka u gornjim dijelovima respiratornog trakta dok se infekcije javljaju u slučajevima smanjene otpornosti i oštećenja respiratornog trakta.
Dr. sc. Jasna Hrenović
viši asistent na Botaničkom zavodu
Prirodoslovno-matematički fakultet, Zagreb
